Cuối tháng 6 vừa mới qua, dòng họ Nguyễn Phước ở thành phố Huế đã tổ chức triển khai một cuộc tọa đàm về Triệu Tổ Nguyễn Kim với sự tham gia của một số ít nhà nghiên cứu lịch sử vẻ vang. Theo tư liệu từ cuộc tọa đàm này và theo những nguồn sử liệu, Nguyễn Kim sinh năm 1468 trong một dòng họ có truyền thống cuội nguồn ở làng Bái Trang, huyện Tống Sơn, xứ Thanh Hoa, cũng chính là quê nhà phát tích của dòng họ Nguyễn danh giá là Gia Miêu Ngoại Trang, nay thuộc xã Hà Long, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa .
Theo sách “ Đại Nam thực lục ” ( bộ sử do nhà Nguyễn soạn ), tổ tiên họ Nguyễn là một họ có danh vọng ở xứ Thanh Hoa ( Thanh Hóa thời nay ). Cha của Nguyễn Kim là Trừng Quốc công Nguyễn Văn Lưu. Nguyễn Kim là con trưởng, làm quan dưới triều Lê, chức Hữu vệ điện tiền tướng quân, tước An Thanh hầu .
Nhà Lê từ thời Lê Tương Dực bắt đầu suy yếu, nội bộ triều đình chia bè kết phái đấu đá lẫn nhau, một số tướng lĩnh tách mình khỏi sự ràng buộc. Bên ngoài, các cuộc khởi nghĩa của nhân dân cũng nổ ra liên tiếp khiến triều đình lung lay. Lúc bấy giờ, Mạc Đăng Dung là một võ tướng nhà Lê đã đứng ra trấn áp các cuộc nổi dậy bên ngoài, nhân cơ hội đó nắm luôn quyền hành triều Lê.
Các nhà nghiên cứu lịch sử tại cuộc tọa đàm tại Huế về Triệu tổ Tĩnh Hoàng đế Nguyễn Kim. (Ảnh do Nguyễn Phước tộc cung cấp)Năm 1527 sau khi vị vua ở đầu cuối là Lê Cung Hoàng bị phế truất, Mạc Đăng Dung chính thức giành ngôi nhà Lê, lập ra nhà Mạc. Sau khi nhà Lê sơ sụp đổ, một số ít bộ phận quan lại bỏ về quê nhà sống cuộc sống ẩn dật, số khác ” theo thời thế ” ngả sang nhà Mạc và liên tục tiến thân, một số ít trung thần vì uất hận tìm đến cái chết để vẹn tròn chữ ” Trung “. Riêng tướng Nguyễn Kim, không đồng ý thời cuộc đã định, ông đưa người thân tín bên mình đồng thời triệu tập hào kiệt bốn phương cùng chung chí hướng lánh lên vùng đất Thanh Hoa giáp Ai Lao .
PGS.TS Đỗ Bang, Phó quản trị Hội Khoa học Lịch sử Nước Ta cho biết thêm : “ Năm 1527, Mạc Đăng Dung cướp ngôi nhà Lê, nhiều xích míc trong nội đình triều Lê hình thành, Nguyễn Kim đã bỏ kinh thành đến vùng đất Thuận Châu, phía Tây Thanh Hoa, giáp với Ai Lao ( vùng Thanh Hóa – Nghệ An ngày này ), hình thành lực lượng mới chống lại vương triều Mạc Đăng Dung. Nguyễn Kim đã tìm ra được một người con trai của vua Lê Chiêu Tông tôn lên làm vua, là vị vua tiên phong thời Lê Trung hưng sau đó triều Lê Sơ ” .
Trải qua quy trình thiết kế xây dựng lực lượng, đến năm 1533, An Thanh hầu Nguyễn Kim, cùng với đồng sự dựng người con rốt của vua Lê Chiêu Tông tên Lê Duy Ninh lên làm vua Lê Trang Tông, đặt niên hiệu là Nguyên Hòa. Tại sao Triệu Tổ Nguyễn Kim tập hợp được lực lượng, có thực quyền nhưng vẫn không xưng vương và lại chọn hậu duệ nhà Lê để dựng nghiệp ? PGS.TS Đỗ Bang nghiên cứu và phân tích :
“ Sở dĩ ngài Nguyễn Kim tìm chọn hậu duệ nhà Lê và lập lên vua mới cho triều đại Lê Trung hưng là trọn vẹn chính đáng theo quan điểm lúc bấy giờ. Nguyễn Kim xác lập họ Nguyễn mà cạnh tranh đối đầu với họ Mạc là không hề hình thành và quy tụ lực lượng được vì không hợp với lòng dân mà chỉ có con cháu nhà Lê đại diện thay mặt cho vương triều mới có danh nghĩa cạnh tranh đối đầu với tư cách là vương quốc ” .
Lăng Trường Nguyên, nơi an táng An Thanh hầu, Thái tể Nguyễn Kim tại núi Thiên Tôn, Hà Trung, Thanh HóaNăm 1543, Mạc Đăng Dung, Mạc Đăng Doanh đều đã qua đời, Mạc Phúc Hải lên ngôi vua. Vua Lê Trang Tông thân chinh đánh Mạc Phúc Hải, lấy được Tây Đô, củng cố vị thế và khởi đầu triều đại Lê Trung hưng với sự phò trợ đắc lực của Nguyễn Kim. Lê Trang Tông gia thăng Nguyễn Kim làm Thái tể, sai làm Đô tướng, tiết chế tướng sĩ những dinh, chia đường cùng tiến, bình định vùng Tây Nam. Sử gia Lê Quý Đôn nhận định và đánh giá trong sách Đại Việt thông sử : “ Nguyễn Kim lấy thân phận là tướng già của con nhà thế thần, giữ vững tiết tháo, lật đật nơi hang núi, cố chí lo toan việc Phục hồi, rước lập thế tử, nối lại tông thống, đánh kẻ loạn tặc, phá đám chông gai, mở mang canh thổ Thanh, Nghệ, Thuận, Quảng hàng hơn ngàn dặm. Cơ nghiệp ngàn vạn năm của nước nhà, thực mở màn từ đây. Như thế chả phải là người bầy tôi xã tắc đó ư ? ” .
“ Sự nghiệp của ngài Nguyễn Kim không dài lắm. Nhưng nếu nhìn về mặt lịch sử vẻ vang thì đây là nhân vật quan trọng, ghi lại một mốc quan trọng trong lịch sử dân tộc của tất cả chúng ta, đúng như sau này những sử gia nhìn nhận ngài là “ đệ nhất khai quốc công thần ” của triều đại Lê Trung hưng, không thay đổi về thế thái nhân tình, không thay đổi về nhân tâm bởi khi nhà Mạc lên ngôi đã gây tâm ý trộn lẫn trong nhân dân lúc bấy giờ. Phục hưng được nhà Lê tạo ra sự không thay đổi về tâm ý chính trị cho xã hội ” – nhà nghiên cứu và điều tra Nguyễn Xuân Hoa nhận định và đánh giá .
Triệu miếu tại Huế, nơi phối thờ thân phụ Nguyễn Kim, Triệu tổ Nguyễn Kim và Chúa Tiên Nguyễn Hoàng
Không chỉ là bậc nhất công thần khai quốc đối với thời Lê Trung hưng, tạo dựng lên một thời đại hùng mạnh kéo dài hơn 200 năm. Với dòng tộc, Nguyễn Kim được coi là vị Triệu Tổ, tức là người có công khởi tạo nên thời kỳ bắt đầu của một dòng họ vương triều sau này với 9 đời chúa, 13 đời vua Nguyễn. Chính vì thế Nguyễn Kim được phong là Triệu Tổ Tĩnh Hoàng Đế dù không phải là vua.
Nhà nghiên cứu và điều tra Nguyễn Xuân Hoa cho rằng : “ Có thể nói ngài Nguyễn Kim được xem là người khởi đầu của vương hệ. Nhưng người ta không gọi là Thủy Tổ ( bởi Thủy Tổ họ Nguyễn được xác lập là Nguyễn Bặc, vị tể tướng có công lập vua Đinh Tiên Hoàng ) mà gọi là Triệu Tổ, là vị khởi đầu cho sự khai sáng vương triều những chúa Nguyễn sau này ” .
Là một lão tướng dày dặn kinh nghiệm tay nghề trên mặt trận, một vị quân sư đắc lực góp thêm phần quan trọng vào việc triển khai xong thiên chức ” phù Lê diệt Mạc ” nổi tiếng trong chính sử, thế nhưng Nguyễn Kim lại có một kết cục đầy oan khuất. Theo Đại Nam thực lục cho biết : ” … Ngày Tân Tỵ, tháng Năm, mùa hạ, năm Ất Tỵ ( 1545 ) ông bị một hàng tướng Mạc đầu độc. Triệu Tổ băng, thọ 78 tuổi ” .
Sau khi Nguyễn Kim mất, vua Lê Trang Tông vô cùng thương tiếc, truy tặng ông là Chiêu huân tinh công, đặt tên thụy là Trung Hiến, sai quân đem về quê ở Tống Sơn mai táng trên núi Thiên Tôn. Xung quanh việc hóa về trời của đức Triệu Tổ Nguyễn Kim có rất nhiều lịch sử một thời. Theo tiến sỹ Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế những giai thoại này tiềm ẩn nhiều ý nghĩa : “ Câu chuyện sử cũ chép lại rằng, vào ngày an táng Nguyễn Kim, trời bỗng nổi mưa giông lớn, mọi người đều phải tìm nơi trú ẩn, nhưng sau khi trời quang mây tạnh quay trở lại huyệt mộ thì quan tài đã được chôn sâu vào lòng đât và cây cối mọc xum xê xung quanh không thấy tín hiệu huyệt mộ. Truyền thuyết có ý nghĩa cả núi Thiên Tôn là lăng mộ và cũng là một cách để giấu đi tung tích lăng mộ của ngài, tránh những thế lực quân địch càn quấy lăng mộ bởi ông là một vị tướng, là công thần nhà Lê ắt cũng có nhiều quân địch là thân thích nhà Mạc ” .
Nguyên miếu tại Hà Trung, Thanh Hóa Năm 1803 vua Gia Long cho xây gần núi Thiên Tôn một ngôi miếu 3 gian 2 chái thờ Nguyễn Kim và để thờ vọng Nguyễn Hoàng. Miếu được đặt tên là Nguyên miếu ( sau còn gọi là miếu Triệu Tường ). Cạnh đó còn có miếu thờ Trừng Quốc Công là phụ vương của Nguyễn Kim. Năm 1808, vua Gia Long đặt tên cho khu mộ Nguyễn Kim là lăng Trường Nguyên, lăng này không có dấu vết rõ ràng nên chỉ xây nên một nền vuông để bái yết và cúng tế .
Hiện nay theo tiến sỹ Phan Thanh Hải cho biết, những khu di tích lịch sử này đều đã được trùng tu nhiều lần, khang trang và nghiêm cẩn. “ Việc nhà nước chú trọng góp vốn đầu tư trùng tu những khu di tích lịch sử này chứng tỏ sự nhìn nhận cao những công trạng và góp phần của ngài Nguyễn Kim cũng như bộc lộ cái nhìn về vương triều Nguyễn. Về mặt di sản tất cả chúng ta cũng thấy đó là những di sản cần được bảo tồn và phát huy ” .
Không chỉ là một bậc nhất công thần, có công khởi dựng triều Lê Trung hưng, Nguyễn Kim còn sinh ra những người con xuất chúng. Trong đó tiên phong phải kể đến là Chúa Tiên Nguyễn Hoàng, vị minh chúa khởi đầu vương hệ Nguyễn tộc, với 9 đời chúa và tiếp theo đó là 13 đời vua, tiếp nối đuôi nhau chặng đường lịch sử dân tộc, thiết kế xây dựng và để lại những di sản đặc biệt quan trọng cho dân tộc bản địa .
Mời nghe âm thanh dưới đây:
Source: https://wikisongkhoe.com
Category: Hỏi đáp ✅ (ĐÃ XÁC MINH)
Đây là website tự động và trong giai đoạn thử nghiệm tool tự động lấy bài viết, mọi thông tin đăng tải trên website này chúng tôi không chịu trách nhiệm dưới mọi hình thức, đây không phải là một website phát triển thông tin, nó được xây dựng lên với mục đích thử nghiệm các phương pháp tự động của chúng tôi mà thôi. Nếu có khiếu nại vui lòng gửi thông tin cho chúng tôi.
