Lý Công Uẩn là ai? Tổng hợp thông tin đầy đủ về Lý Thái Tổ

Lý Công Uẩn là ai? Có lẽ đây là câu hỏi của nhiều thế hệ trẻ sau này mỗi khi tìm hiểu về các triều đại của Việt Nam. Thăng Long ngàn năm văn hiến không chỉ dừng lại ở công lao của Lý Công Uẩn. Nhưng nhân dân Việt Nam chúng ta vẫn dành tấm lòng biết ơn và những tình cảm sâu sắc nhất cho vị vua đầu tiên của nhà Lý. Người tạo nền móng cho vương triều Lý xây dựng nền văn minh Đại Việt hùng mạnh.

Lý Công Uẩn là ai?

Lý Công Uẩn là ai? Đây là mối quan tâm của rất nhiều người yêu sử học. Lý Công Uẩn chính tên thật của Lý Thái Tổ, vị hoàng đến sáng lập nên nhà Lý trong lịch sử nước ta. Lý Công Uẩn (chữ Hán: 李公蘊) sinh ngày 08/03/974 – mất 31/03/1028. Ông trị vì đất nước dưới triều Lý từ năm 1009 đến năm 1028.

Lý Công Uẩn có xuất thân là một võ quan hạng sang của Nhà Tiền Lê. Vào năm 1009, khi Lê Long Đĩnh – vị vua ở đầu cuối của nhà Tiền Lê qua đời, Lý Công Uẩn đã được thiền sư Vạn Hạnh và lực lượng của Đào Cam Mộc tôn làm nhà vua. Còn được gọi là vua Lý Thái Tổ .
Trong thời trị vì, vua Lý Thái Tổ dành nhiều thời hạn cho việc dẹp loạn và củng cố triều đình trung ương. Sau khi những thế lực phiến quân đã được diệt trừ, Lý Thái Tổ quyết định hành động dời kinh đô từ Hoa Lư về thành Đại La, thời hạn vào tháng 7 năm 1010. Thành Đại La được đổi tên thành Thăng Long, đây cũng là dấu mốc mở màn cho sự tăng trưởng vững chắc 216 năm của nhà Lý .

Thân thế của Lý Công Uẩn

Khi tìm hiểu Lý Công Uẩn là ai, chúng ta không thể bỏ qua thân thế của ông. Theo ghi chép tại Đại Việt sử ký toàn thư và Đại Việt sử lược, Lý Công Uẩn là người Cổ Pháp, Bắc Giang (nay là thị xã Từ Sơn, Bắc Ninh). Mẹ ông họ Phạm. Tên cha Lý Công Uẩn không được ghi chép rõ. Sau khi lên ngôi, Lý Thái Tổ đã truy tôn cha là Hiển Khánh Vương. Lý Công Uẩn có một người anh trai là Vũ Uy Vương và em trai là Dực Thánh Vương.

Trong Việt sử tiêu án có viết : mẹ Lý Công Uẩn là một cô gái nghèo, sống nương nhờ tại chùa Ứng Thiên và làm việc làm lo nhang khói. Trong một lần giao hợp cùng “ thần nhân ” đã cấn thai và sinh ra Lý Công Uẩn .
Vào năm 3 tuổi, Lý Công Uẩn được mẹ bế đến nhà Lý Khánh Văn và được ông nhận làm con nuôi. Từ nhỏ Lý Công Uẩn đã rất mưu trí, vẻ bên ngoài tuấn tú khác thường. Khi theo nhà sư Vạn Hạnh ở chùa Lục Tổ học, ông được nhà sư rất yêu dấu và tiên đoán ắt hoàn toàn có thể trở thành bậc minh chủ thiên hạ .

Lý Công Uẩn làm tướng dưới thời nhà Tiền Lê

Trước khi trở thành Lý Thái Tổ, Lý Công Uẩn là ai? Ông chính là một vị tướng của nhà Tiền Lê. Lý Công Uẩn lớn lên dưới thời Lê Hoàn, ông phò tá hoàng tử Lê Long Việt. Vào năm 1005, vua Lê Hoàn mất, triều đình Tiền Lê loạn lạc vì các con tranh giành ngôi báu. Năm 1006, Lê Long Việt giành được ngôi vua, chính là vua Lê Trung Tông. Tuy nhiên chỉ sau 3 ngày, ông bị em trai Lê Long Đĩnh giết hại và giành ngôi.

Trong khi tổng thể quan lại đều sợ hãi bỏ chạy, chỉ có Lý Công Uẩn ôm xác vua Lê Trung Tông mà khóc. Lê Long Đĩnh không trị tội ông mà còn khen Lý Công Uẩn là người sống trung nghĩa. Lý Công Uẩn liên tục được trọng dụng và được phong làm Tứ sương quân Phó Chỉ huy sứ. Sau đó ông được thăng chức làm Tả thân vệ Điện tiền Chỉ huy sứ .

Lý Công Uẩn lên ngôi hoàng đế

Năm 1009, vua Lê Long Đĩnh qua đời ở tuổi 35. Con nối ngôi của Lê Long Đĩnh khi ấy còn rất nhỏ. Quan chi nội Đào Cam Mộc cùng sư Vạn Hạnh đã tôn Lý Công Uẩn lên làm vua. Như vậy khi đặt câu hỏi Lý Công Uẩn là ai? Bạn đã tìm được câu trả lời cho bản thân rồi đúng không? Ông chính là vua Lý Thái Tổ.

Lý Công Uẩn lên ngôi hoàng đế năm 1009″ width=”900″ height=”506″ />Lý Công Uẩn lên ngôi hoàng đếnăm 1009 ” width = ” 900 ” height = ” 506 ” / >

Ngày 21 tháng 11 năm 1009, Lý Công Uẩn lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu là Thuận Thiên. Ông truy phong cha là Hiển Khánh vương và mẹ là Minh Đức Thái Hậu. Chú của Lý Công Uẩn là Vũ Đạo vương, anh trai là Vũ Uy vương, em trai là Dực Thánh vương.

Lý Công Uẩn lập 6 hoàng hậu. Lý Phật Mã là con trai trưởng của Lý Công Uẩn, cũng chính là thái tử Khai Thiên vương. Các con trai khác đều được phong vương. An Quốc công chúa Lý Thiềm Hoa – con gái lớn của Lý Công Uẩn được gả cho Đào Cam Mộc. Lĩnh Nam công chúa Lý Bảo Hòa được gả cho Giáp Thừa Quý .

Những cột mốc quan trọng trong thời gian trị vì của Lý Công Uẩn

Không chỉ quan tâm Lý Công Uẩn là ai, những công lao của ông trong thời hạn trị vì cũng được rất nhiều người tìm hiểu và khám phá. Trong thời hạn trị vì, ông đã tạo nên những cột mốc quan trọng như sau :

Dời kinh đô về Thăng Long

Kinh đô nhà Tiền Lê vốn tại đất Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình. Tuy nhiên, Lý Thái Tổ cảm thấy vùng đất này chật hẹp, không hề mở mang bờ cõi để làm nơi đô hội. Vì vậy nên ngài đã quyết định hành động dời kinh đô về Đại La ( thành Thăng Long ) .

Quyết định dời kinh đô từ vùng núi non hiểm trở đến khu vực đồng bằng cho thấy tầm nhìn và bản lĩnh của Lý Thái Tổ rất cao. Cũng khẳng định được Lý Công Uẩn là ai? Đây chính là một vị vua có trí tuệ và không phụ lòng tin tưởng của con dân. Trong Chiếu dời đô, Lý Công Uẩn viết Thăng Long là nơi tụ hội quan yếu của bốn phương, là nơi thắng địa, thích hợp làm nơi thượng đô bền vững mãi muôn đời.

Bình ổn chính trị

Sau khi Lý Thái Tổ lên ngôi, chính trị Đại Cồ Việt lúc bấy giờ tương đối không thay đổi. Lý Công Uẩn đã sai sứ sang nhà Tống cầu phong và được nhà vua nhà Tống phong làm Giao chỉ quận vương. Vào năm 1017 gia phong thành Nam Bình vương. Một số vương quốc láng giềng như Chân Lạp, Chiêm Thành đều sang triều cống. Vào năm Thuận Thiên thứ 11, Lý Công Uẩn lệnh cho con mang quân đi đánh Chiêm Thành và đã giành thắng lợi .
Vua Lý Thái Tổ cũng rất lưu tâm việc sửa sang luật lệ trong nước. Các phép cũ của nhà Tiền Lê đã được thay đổi. Cả nước được chia thành 24 lộ. Hoan Châu và Ái Châu được gọi là trại .
Kế thừa quan chế nhà Tiền Lê, quan chế nhà Lý có hai ban văn – võ với 9 phẩm. 3 chức thái gồm thái sư, thái phó, thái bảo. 3 chức thiếu gồm : thiếu sư, thiếu phó, thiếu bảo. Thiếu úy, thái úy, nội ngoại hành điện đô tri sự và kiểm hiệu bình chương sự là những chức trọng điểm trong triều đình. Ngoài quan triều đình thì có tri phủ và chức phán phủ có trách nhiệm quản lý một phủ. Tri Châu là quan lại quản lý một châu. Các châu bậc dưới có người đứng đầu là thủ lĩnh .
Vào năm 1013, nhà Lý định ra 6 hạng thuế. Gồm có : thuế ruộng, đầm ao ; thuế sản vật ở núi ; thuế bãi phù sa và đất trồng dâu ; thuế mắm muối qua quan Ải quan ; thuế tre gỗ hoa quả ; thuế sừng tê giác, ngà voi quý hiếm và hương từ mạn núi xuống .

Phát triển Phật Giáo

Vào thời Lý Thái Tổ chùa chiền được thiết kế xây dựng rất nhiều. Vì ông vốn xuất thân Phật Giáo. Năm 1010, sau khi dời đô về Thăng Long, việc tiên phong Lý Công Uẩn làm chính là xuất 2 vạn quan để xây chùa tại phủ Thiên Đức ( Cổ Pháp ) .

Vào tháng 12 năm 1010, vua Lý Thái Tổ cho sứ sang nhà Tống để thỉnh kinh điển Phật Giáo. Tống Thái Tông đã trao cho vua Lý kinh Địa Tạng và chữ ngự bút do vua Tống chính tay viết. Cũng trong năm này, ông cho xây chùa ngự Hưng Thiên cùng tinh lâu Ngũ Phượng.

Tháng 6 năm 1018, vua sai Nguyễn Đạo Thanh và Phạm Hạc sang Đại Tống thỉnh Tam tạng kinh và để tại kho Đại Hưng. Tháng 9 năm 1024, Lý Thái Tổ cho dựng chùa Chân Giáo bên trong nội đô Thăng Long, là nơi cho hoàng đến đến nghe kinh pháp .

Như vậy là vừa rồi chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu Lý Công Uẩn là ai. Lý Thái Tổ – Lý Công Uẩn chính là vị vua đầu tiên đã mở nên triều đại Lý phồn thịnh trong suốt thời gian hơn 200 năm. Hy vọng bài viết này sẽ mang đến cho bạn đọc những kiến thức hữu ích nhất khi nghiên cứu về lịch sử, đặc biệt là nhà Lý.

Source: https://wikisongkhoe.com
Category: Hỏi đáp ✅ (ĐÃ XÁC MINH)