Thời điểm dùng thuốc quan trọng như thế nào?

Vì sao phải dùng thuốc đúng thời điểm?

Tất cả nhân viên cấp dưới y tế đều hiểu rõ về tầm quan trọng của sự tuân thủ quy tắc 5 đúng ( đúng bệnh, đúng thuốc, đúng liều, đúng cách và đúng thời hạn ) khi điều trị một bệnh lý. Trong khi những nguyên tắc trên dễ trấn áp, thì uống thuốc vào đúng thời hạn lao lý lại phụ thuộc vào khá nhiều vào tính chủ quan của bệnh nhân .
Một viên thuốc khi đi vào khung hình cần trải qua 4 tiến trình chính là hấp thu, luân chuyển, chuyển hóa và thải trừ. Để hoàn toàn có thể tối ưu hóa hiệu suất cao của mình, thuốc cần phải xuất hiện trong máu tại thời gian thích hợp với nhịp điệu sinh học của khung hình. Dùng thuốc quá sớm khiến nồng độ thuốc trong máu quá cao, ngược lại quên hoặc uống thuốc trễ giờ hoàn toàn có thể khiến nồng độ thuốc trong máu bị thấp, gây ảnh hưởng tác động đến hiệu suất cao của thuốc. Thêm vào đó, uống thuốc sai giờ còn hoàn toàn có thể khiến người bệnh chịu nhiều tác động ảnh hưởng từ tính năng phụ của thuốc .

Theo TS. Michael Smolensky (ĐH Texas – Mỹ), nhịp sinh học cơ thể người thay đổi theo ngày, theo mùa, theo chu kỳ kinh nguyệt và cả theo năm. Ngành khoa học nghiên cứu về ảnh hưởng của thời gian lên hiệu quả thuốc là chronotheraphy. Theo đó, nhịp sinh học trong cơ thể người có thể được chia thành 4 dạng chính là:

Ultradian : Chu kỳ thời gian ngắn trong ngày. Thường vận dụng cho tế bào thần kinh ( 1 phần nghìn giây ) hay một giấc ngủ tính theo phút .
Circadian : Chu kỳ lê dài 24 tiếng. Ví dụ dễ thấy nhất là thói quen đi ngủ hoặc đi bộ hằng này .
Infradian : Chu kỳ dài hơn một ngày, hoàn toàn có thể theo tuần hoặc theo tháng. Chu kỳ kinh nguyệt là một ví dụ nổi bật .
Seasonal : Chu kỳ theo mùa. Đây đặc biệt quan trọng quan trọng so với những bệnh nhân mắc bệnh trầm cảm về mùa đông .
Nhịp sinh học được điều hòa bởi một nhóm những tế bào suprachiasmatic nucleus – nhân trên chéo – ( SCN ) thuộc vùng não hypothalamus. Toàn bộ những quy trình sinh lý của khung hình gồm có cả nhiệt độ và sản sinh hormone đều được điều tiết bởi SCN. Vì thế, tùy vào từng thời gian khác nhau trong ngày mà khung hình sẽ có những phân phối khác nhau với cùng một loại thuốc .

Dùng thuốc vào thời điểm nào là thích hợp?

Tùy từng trường hợp bệnh nhân với bệnh lý đi kèm đơn cử, việc sử dụng thuốc theo nhịp sinh học khác nhau sẽ đưa đến những tác dụng điều trị không giống nhau. Ở bệnh nhân có cholesterol trong máu cao, sử dụng thuốc statin sau bữa tối sẽ giúp giảm LDL-C hiệu suất cao hơn vì cholesterol được sản sinh trong gan nhiều nhất vào thời gian giữa khuya. Bệnh nhân viêm mũi dị ứng thường biển hiệu bằng việc hắt hơi, nghẹt hoặc chảy nước mũi. Nhiều điều tra và nghiên cứu cho thấy, dùng thuốc kháng histamine vào buổi sáng sẽ không hiệu suất cao như sử dụng cùng một lượng thuốc vào buổi chiều. Tương tự vậy, bệnh nhân bị viêm loét dạ dày khi dùng thuốc vào buổi tối không những giúp giảm tiết axit hiệu suất cao, mà còn đẩy nhanh quy trình lành vết viêm và giảm rủi ro tiềm ẩn bị tái phát. Dưới đây là 1 số ít nổi bật khác về việc sử dụng thuốc đúng thời gian sẽ giúp bệnh nhân phân phối điều trị tốt hơn .

Dùng thuốc đúng thời điểm mang lại hiệu quả điều trị.

Hen phế quản : Thống kê cho thấy, biểu lộ của hen suyễn như co thắt phế quản hay nghẹt đường ống thở có xu thế xảy ra vào ban đêm nhiều gấp 50-100 lần so với ban ngày. Do đó, so với bệnh hen suyễn, tiềm năng điều trị chính là để giãn phế quản vào buổi sáng sớm. Bệnh nhân cần uống thuốc vào buổi tối hôm trước, để thuốc hoàn toàn có thể đạt được nồng độ đỉnh vào sáng hôm sau khi phế quản đang co lại. Bệnh nhân hen suyễn dùng thuốc buổi tối cũng hoàn toàn có thể ngủ ngon hơn, hạn chế những trường hợp bị thức giấc giữa khuya vì ho khò khè và khó thở. Dùng thuốc glucocorticoid như methyl prednisolone đường uống vào lúc 3 giờ khuya sẽ hiệu suất cao hơn lúc 8 giờ sáng. Tương tự, theophylline dạng phóng thích chậm dùng vào buổi tối sẽ giúp trấn áp bệnh tốt hơn những thời hạn khác trong ngày .
Bệnh về xương khớp : Những bệnh nhân viêm xương khớp hay bị đau nhiều vào buổi đêm hơn là ban ngày. Ngược lại, bệnh nhân viêm khớp dạng thấp lại hay bị đau nhức vào buổi sáng. Cả hai bệnh lý đều sử dụng thuốc chống viêm không steroid ( NSAID ) và corticosteroids, tuy nhiên thời hạn uống thuốc sẽ phải khác nhau để bảo vệ nồng độ thuốc trong máu đạt mức cao nhất khi cơn đau cũng ở ngưỡng cao tương tự như. Do đó, tuy cùng một thuốc nhưng bệnh nhân viêm xương khớp sẽ uống vào buổi trưa hoặc xế chiều trong khi những bệnh nhân viêm khớp dạng thấp sẽ dùng thuốc sau bữa tối .
Ung thư : Ung thư là căn bệnh gây sợ hãi cho cả người bệnh và thân nhân. Điều trị ung thư là một quãng đường dài, yên cầu tiền tài, thời hạn, sức lực lao động và cả nghị lực để vượt qua những ngày xạ trị stress. Vì tế bào ung thư không có quá nhiều độc lạ trong cấu trúc so với tế bào thông thường, những phương pháp trị liệu nhắm vào tế bào ung thư cũng sẽ gây tác động ảnh hưởng đến những tế bào còn lại. Những nâng cấp cải tiến trong y học tân tiến không chỉ giúp tìm ra được nhiều loại thuốc mới, mà còn có nhiều phát hiện mới từ những giải pháp điều trị hiện tại để giảm đau đớn cho bệnh nhân ung thư trong đó có chiêu thức chronotherapy – vận dụng thời hạn sử dụng thuốc để tăng hiệu suất cao điều trị .
Các nhà khoa học tin rằng, nhịp điệu sinh học của một tế bào thông thường khác với một tế bào ung thư. Mỗi tế bào đều có chính sách thải trừ độc tính của thuốc và đẩy thuốc trở ngược lại vào mô. Cơ chế này được điều hòa bởi một gen hoạt động giải trí theo chu kỳ luân hồi. Nếu hoàn toàn có thể đưa thuốc vào khung hình sao cho thời hạn thuốc đạt nống độ cao nhất trùng với thời hạn chính sách thải độc đang diễn ra ở những tế bào thông thường cũng với tần suất cao nhất nhưng lại thấp ở tế bào ung thư, sẽ giúp việc điều trị trở nên hiệu suất cao và ít gây đau đớn hơn cho bệnh nhân .
Nói cách khác, chronotheraphy giúp xác lập thời hạn thuốc hoàn toàn có thể tiến công vào tế bào ung thư nhưng không gây ảnh hưởng tác động đến những tế bào khỏe mạnh xung quanh. Nhiều điều tra và nghiên cứu trên doxorubicin và cisplatin cho thấy sử dụng thuốc tại những thời gian thích hợp giúp giảm độc tính của thuốc, tăng mức độ dung nạp và cải tổ hiệu quả điều trị. Tuy nhiên, đây vẫn đang là giả thuyết được đặt ra ở hiện tại, vẫn chưa có một điều tra và nghiên cứu lâm sàng nào chính thức được công bố về mức độ ảnh hưởng tác động của thời hạn uống thuốc đến hiệu suất cao điều trị ung thư .

Các bệnh tim mạch: Các thuốc điều trị nhồi máu cơ tim và đột quỵ cũng chịu ảnh hưởng từ nhịp sinh học. Các cơn nhồi máu có xu hướng xảy ra vào buổi sáng, sau khi vừa thức dậy. Điều này có liên quan đến quá trình tăng áp lực mao mạch, tăng kết tập tiểu cầu và giảm hoạt động tiêu sợi huyết thường diễn ra vào ban ngày và chậm lại vào ban đêm. Các thuốc tim mạch sẽ hiệu quả nhất khi đạt nồng độ đỉnh tại thời điểm các biến cố tim mạch có xu hướng dễ xảy ra nhất, thường là vào đầu buổi sáng khi huyết áp tăng cao và cơn đau thắt ngực dễ bị khởi phát.

Verapamil là một loại thuốc chẹn kênh canxi, được phóng thích 4-5 giờ sau khi uống và duy trì nồng độ không thay đổi trong khoảng chừng 18 giờ sau đó. Khi dùng vào buổi tối, nồng độ đỉnh của thuốc sẽ rơi vào lúc 4 giờ sáng đến 12 giờ trưa hôm sau, tương ứng với khoảng chừng thời hạn huyết áp cao và nhịp tim nhanh. Một điều tra và nghiên cứu khác trên thuốc ức chế men chuyển quinapril cho thấy, sử dụng thuốc vào buổi tối trước khi ngủ giúp ức chế hiệu suất cao ACE ( angiotensin converting enzyme ) và giảm những biến cố tim mạch .
Dùng thuốc theo nhịp sinh học cũng góp phần vào sự sinh ra và tăng trưởng những loại thuốc phóng thích chậm, bảo vệ nồng độ đỉnh của thuốc trong máu được không thay đổi và thích hợp với những chu kỳ luân hồi sinh học trong khung hình. Những thuốc có chính sách phóng thích hoạt chất vào máu đặc biệt quan trọng như verapamil ngày càng chứng tỏ được lợi thế của mình trong điều trị lâm sàng .
Tổng kết lại cho câu hỏi ở đầu bài viết, việc dùng thuốc đúng thời gian đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong hiệu suất cao điều trị bệnh. Vì khung hình tất cả chúng ta hoạt động giải trí theo nhịp sinh học, sự xuất hiện tại đúng thời gian sẽ giúp thuốc tối đa hóa hiệu suất cao và giảm thiểu những biến chứng hay công dụng phụ. Chronotherapy vẫn đang là một nghành mới, đặc biệt quan trọng là trong điều trị ung thư. Tuy vậy, so với những bệnh lý thường thì khác, lời khuyên tốt nhất là bệnh nhân nên uống thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ để có được phân phối điều trị tốt nhất .

Source: https://wikisongkhoe.com
Category: Hỏi đáp ✅ (ĐÃ XÁC MINH)