Giới thiệu khái quát tỉnh Bình Định

Địa hình của tỉnh tương đối phức tạp, thấp dần từ tây sang đông. Phía tây của tỉnh là vùng núi rìa phía đông của dãy Trường Sơn Nam, kế tiếp là vùng trung du và tiếp theo là vùng ven biển.

A. Điều kiện tự nhiên

 1.1. Vị trí địa lý

Phú Yên, phía Tây giáp tỉnh Gia Lai, phía Đông giáp biển Đông. Bình Định được coi như cửa ngõ của các tỉnh Tây Nguyên. Tỉnh có 11 đơn vị hành chính gồm 10 huyện và 1 thành phố. Quy Nhơn là thành phố loại II, trung tâm kinh tế – chính trị –

Bình Định là tỉnh thuộc vùng duyên hải Nam Trung Bộ, phía Bắc giáp tỉnh Quảng Ngãi, phía Nam giáp tỉnh, phía Tây giáp tỉnh, phía Đông giáp biển Đông. Bình Định được coi như cửa ngõ của các tỉnh Tây Nguyên. Tỉnh có 11 đơn vị hành chính gồm 10 huyện và 1 thành phố. Quy Nhơn là thành phố loại II, trung tâm kinh tế – chính trị – văn hoá của tỉnh.

 1.2. Đặc điểm địa hình

Địa hình của tỉnh tương đối phức tạp, thấp dần từ tây sang đông. Phía tây của tỉnh là vùng núi rìa phía đông của dãy Trường Sơn Nam, sau đó là vùng trung du và tiếp theo là vùng ven biển. Các dạng địa hình phổ cập là những dãy núi cao, đồi thấp xen lẫn thung lũng hẹp độ cao xấp xỉ 100 mét, hướng vuông góc với dãy Trường Sơn, những đồng bằng lòng chảo, những đồng bằng duyên hải bị chia nhỏ do những nhánh núi đâm ra biển. Ngoài cùng là cồn vát ven biển có độ dốc không đối xứng giữa 2 hướng sườn đông và tây. Các dạng địa hình đa phần của tỉnh là :

Vùng núi : Nằm về phía tây-bắc và phía tây của tỉnh. Đại bộ phận sườn dốc hơn 20 °. Có diện tích quy hoạnh khoảng chừng 249.866 ha, phân bổ ở những huyện An Lão ( 63.367 ha ), Vĩnh Thạnh ( 78.249 ha ), Vân Canh ( 75.932 ha ), Tây Sơn và Hoài Ân ( 31.000 ha ). Địa hình khu vực này phân cắt mạnh, sông suối có độ dốc lớn, là nơi phát nguồn của những sông trong tỉnh. Chiếm 70 % diện tích quy hoạnh toàn tỉnh thường có độ cao trung bình 500 – 1.000 m, trong đó có 11 đỉnh điểm trên 1.000 m, đỉnh điểm nhất là 1.202 m ở xã An Toàn ( huyện An Lão ). Còn lại có 13 đỉnh điểm 700 – 1000 m. Các dãy núi chạy theo hướng Bắc – Nam, có sườn dốc đứng. Nhiều khu vực núi ăn ra sát biển tạo thành những mỏm núi đá dọc theo bờ, vách núi dốc đứng và dưới chân là những dải cát hẹp. Đặc tính này đã làm cho địa hình ven biển trở thành một mạng lưới hệ thống những dãy núi thấp xen lẫn với những cồn cát và đầm phá .

Vùng đồi : tiếp giáp giữa miền núi phía tây và đồng bằng phía đông, có diện tích quy hoạnh khoảng chừng 159.276 ha ( chiếm khoảng chừng 10 % diện tích quy hoạnh ), có độ cao dưới 100 m, độ dốc tương đối lớn từ 10 ° đến 15 °. Phân bố ở những huyện Hoài Nhơn ( 15.089 ha ), An Lão ( 5.058 ha ) và Vân Canh ( 7.924 ha ) .

Vùng đồng bằng : Tỉnh Bình Định không có dạng đồng bằng châu thổ mà phần nhiều là những đồng bằng nhỏ được tạo thành do những yếu tố địa hình và khí hậu, những đồng bằng này thường nằm trên lưu vực của những con sông hoặc ven biển và được ngăn cách với biển bởi những đầm phá, những đồi cát hay những dãy núi. Độ cao trung bình của dạng địa hình đồng bằng lòng chảo này khoảng chừng 25-50 m và chiếm diện tích quy hoạnh khoảng chừng 1.000 km². Đồng bằng lớn nhất của tỉnh là đồng bằng thuộc hạ lưu sông Kôn, còn lại là những đồng bằng nhỏ thường phân bổ dọc theo những nhánh sông hay dọc theo những chân núi và ven biển .

Vùng ven biển : Bao gồm những cồn cát, đụn cát tạo thành một dãy hẹp chạy dọc ven biển với chiều rộng trung bình khoảng chừng 2 km, hình dạng và quy mô biến hóa theo thời hạn. Trong tỉnh có những dãi cát lớn là : dãi cát từ Hà Ra đến Tân Phụng, dãi cát từ Tân Phụng đến vĩnh Lợi, dãi cát từ Đề Gi đến Tân Thắng, dãi cát từ Trung Lương đến Lý Hưng. Ven biển còn có nhiều đầm như đầm Trà Ổ, đầm Nước Ngọt, đầm Mỹ Khánh, đầm Thị Nại ; những vịnh như vịnh Làng Mai, vịnh Quy Nhơn, vịnh Vũng Mới … ; những cửa biển như Cửa Tam Quan, cửa An Dũ, cửa Hà Ra, cửa Đề Gi và cửa Quy Nhơn. Các cửa trên là cửa trao đổi nước giữa sông và biển. Hiện tại ngoại trừ cửa Quy Nhơn và cửa Tam Quan khá không thay đổi, còn những cửa An Dũ, Hà Ra, Đề Gi luôn có sự bồi lấp và dịch chuyển .

1.3 Hải đảo

Ven bờ biển tỉnh Bình Định gồm có 32 hòn đảo lớn nhỏ được chia thành 10 cụm hòn đảo hoặc hòn đảo một mình .

Tại khu vực biển thuộc thành phố Quy Nhơn gồm cụm hòn đảo Cù Lao Xanh là cụm hòn đảo lớn gồm 3 hòn đảo nhỏ ; cụm Đảo Hòn Đất gồm những hòn đảo nhỏ như Hòn Ngang, Hòn Đất, Hòn Rớ ; cụm Đảo Hòn Khô còn gọi là cù lao Hòn Khô gồm 2 hòn đảo nhỏ ; cụm Đảo Nghiêm Kinh Chiểu gồm 10 hòn đảo nhỏ ( lớn nhất là Hòn Sẹo ) ; cụm Đảo Hòn Cân gồm 5 hòn đảo nhỏ ; Đảo đơn Hòn Ông Cơ .

Tại khu vực biển thuộc huyện Phù Mỹ gồm cụm Đảo Hòn Trâu hay Hòn Trâu Nằm gồm 4 hòn đảo nhỏ ; Đảo Hòn Khô còn gọi là Hòn Rùa. Ven biển xã Mỹ Thọ có 3 hòn đảo nhỏ gồm : Đảo Hòn Đụn còn gọi là Hòn Nước hay Đảo Đồn, Đảo Hòn Tranh còn gọi là Đảo Quy, Đảo Hòn Nhàn .

Trong những hòn đảo nói trên thì chỉ hòn đảo Cù Lao Xanh là có dân cư sinh sống, những hòn đảo còn lại là những hòn đảo nhỏ một số ít hòn đảo còn không có thực vật sinh sống chỉ toàn đá và cát. Dọc bờ biển của tỉnh, ngoài những đèn hiệu hướng dẫn tàu thuyền ra vào cảng Quy Nhơn, thì Bình Định còn có 2 ngọn hải đăng : một ngọn được kiến thiết xây dựng trên mạng bắc của núi Gò Dưa thuộc thôn Tân Phụng xã Mỹ Thọ huyện Phù Mỹ, ngọn này có tên gọi là Hải Đăng Vũng Mới hay Hải Đăng Hòn Nước ; ngọn thứ hai được kiến thiết xây dựng trên hòn đảo Cù Lao Xanh thuộc xã Nhơn Châu thành phố Quy Nhơn .

 1.3. Khí hậu

Bình Định thuộc vùng nhiệt đới gió mùa ẩm gió mùa. Nhiệt độ trung bình 270C. Lượng mưa trung bình hàng năm trong 5 năm gần đây là 2.185 mm. Mùa mưa ( từ tháng 8 đến tháng 12 ) tập trung chuyên sâu 70 – 80 % lượng mưa cả năm. Mùa mưa trùng với mùa bão nên thường gây ra lũ lụt. Ngược lại, mùa nắng lê dài nên gây hạn hán ở nhiều nơi. Độ ẩm trung bình là 80 % .

 1.4. Tài nguyên đất

Diện tích đất tự nhiên của tỉnh là 6.050,6 km2  (niên giám thống kê 2014), có thể chia thành 11 nhóm đất với 30 loại đất khác nhau, trong đó quan trọng nhất là nhóm đất phù sa có khoảng trên 70 nghìn ha, phân bố dọc theo lưu vực các sông. Đây là nhóm đất canh tác nông nghiệp tốt nhất, thích hợp với trồng cây lương thực và cây công nghiệp ngắn ngày. Diện tích đất chưa sử dụng còn rất lớn, chiếm tới 34% tổng diện tích tự nhiên của tỉnh. Đây là một tiềm năng lớn cần được đầu tư khai thác.

 1.5. Tài nguyên rừng

Bình Định hiện có khoảng chừng 196.000 ha đất lâm nghiệp, trong đó trên 151.500 ha rừng tự nhiên và hơn 44.300 ha rừng trồng. Rừng lúc bấy giờ còn tập trung chuyên sâu đa phần ở những vùng xa đường giao thông vận tải nên chỉ có ý nghĩa lớn về phòng hộ và bảo vệ môi trường tự nhiên. Xét theo mục tiêu kinh tế tài chính thì rừng sản xuất có 65,5 nghìn ha, rừng phòng hộ có gần 128 nghìn ha. Rừng Bình Định có hơn 40 loài cây có giá trị dược liệu, phân bổ hầu khắp ở những huyện như : ngũ gia bì, sa nhân, thiên niên kiện, bách bộ, thổ phục linh, hoàng đằng, thiên môn, phong kỷ, kim ngân. Vùng trung du, ven biển có cây dừa, trám, đặc biệt quan trọng cây mai gừng có giá trị dược liệu cao, nhưng đa phần phân bổ ở vài vùng đất hẹp tại huyện Vĩnh Thạnh. Cây sa nhân cũng có giá trị xuất khẩu cao .

 1.6. Tài nguyên khoáng sản

Tài nguyên tài nguyên ở Bình Định khá phong phú, đáng chú ý quan tâm nhất là đá granít có trữ lượng khoảng chừng 500 triệu m3, với nhiều sắc tố đỏ, đen, vàng … là vật tư kiến thiết xây dựng hạng sang được thị trường trong và ngoài nước yêu thích ; sa khoáng titan tập trung chuyên sâu ở mỏ Đề Gi ( Phù Cát ) trữ lượng khoảng chừng 1,5 triệu m3 ; cát trắng ở Hoài Nhơn, trữ lượng khoảng chừng 90.000 m3. Nhiều nguồn nước khoáng được nhìn nhận có chất lượng cao đã và đang được đưa vào khai thác sản xuất nước giải khát, chữa bệnh. Toàn tỉnh có 4 nguồn nước khoáng là Hội Vân, Chánh Thắng ( Phù Cát ), Bình Quang ( Vĩnh Thạnh ), Long Mỹ ( Tuy Phước ), riêng nguồn nước khoáng nóng Hội Vân bảo vệ những tiêu chuẩn chữa bệnh và hoàn toàn có thể kiến thiết xây dựng nhà máy điện địa nhiệt. Ngoài ra, còn có những tài nguyên khác như cao lanh, đất sét và đặc biệt quan trọng là những quặng vàng ở Hoài Ân, Vĩnh Thạnh, Tây Sơn .

II. Kinh tế – Xã hội

 2.1 Dân số

Dân số tỉnh Bình Định ( năm năm trước ) là 1.514,5 nghìn người ; tỷ lệ dân số 250 người / km2, được chia thành 09 huyện, 01 thị xã và Tp. Quy Nhơn. Thành phố Quy Nhơn là đô thị loại I thường trực tỉnh Bình Định, được công nhận ( theo Quyết định số 159 / QĐ-TTg ngày 25/01/2010 của Thủ tướng nhà nước ) .

 2.2 Tiềm năng kinh tế

Bình Định có vị trí địa kinh tế đặc biệt quan trọng trong việc giao lưu với các quốc gia ở khu vực và quốc tế; nằm ở trung điểm của trục giao thông đường sắt và đường bộ Bắc – Nam Việt Nam, đồng thời là cửa ngõ ra biển Đông gần nhất và thuận lợi nhất của Tây Nguyên, Nam Lào, Đông Bắc Campuchia và Đông Bắc Thái Lan thông qua Quốc lộ 19 và cảng biển quốc tế Quy Nhơn. Ngoài lợi thế này, Bình Định còn có nguồn tài nguyên tự nhiên, tài nguyên nhân văn phong phú và nguồn nhân lực khá dồi dào. Trong Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế – xã hội tỉnh Bình Định đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (theo Quyết định số 54/2009/QĐ-TTg ngày 14/4/2009), Bình Định được xác định sẽ trở thành tỉnh có nền công nghiệp hiện đại và là một trong những trung tâm phát triển về kinh tế – xã hội, đóng góp tích cực vào sự phát triển của Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung và cả nước.

Hệ thống giao thông vận tải đường đi bộ, đường tàu, đường thuỷ, đường hàng không và đường thủy khá thuận tiện. Quốc lộ 1A đoạn qua Bình Định dài 118 km, Quốc lộ 1D đoạn qua Bình Định dài 20,7 km, Quốc lộ 19 qua Bình Định dài 69,5 km, với tổng chiều dài 208 km ; lưu lượng xe trung bình ngày đêm khoảng chừng 2.500 – 2.700 xe. Quốc lộ 19 tiếp nối cảng biển quốc tế Quy Nhơn với những tỉnh thuộc khu vực vùng Bắc Tây Nguyên qua những cửa khẩu quốc tế Đức Cơ, Bờ Y và vùng 3 biên giới Nước Ta – Lào – Campuchia, là một trong những con đường có chất lượng tốt nhất trong mạng lưới hệ thống trục ngang ở miền Trung Nước Ta lúc bấy giờ, tạo điều kiện kèm theo link Đông – Tây, thôi thúc giao lưu kinh tế tài chính, hợp tác tăng trưởng với bên ngoài. Sân bay Phù Cát cách Tp. Quy Nhơn 30 km về phía Tây Bắc, có đường sân bay rộng 45 mét dài 3.050 mét .

Bình Định có cảng biển quốc tế Quy Nhơn và cảng nội địa Thị Nại, trong đó cảng biển quốc tế Quy Nhơn có năng lực đón tàu tải trọng từ 2-3 vạn tấn, cách Phao số 0 khoảng chừng 6 hải lý, cách hải phận quốc tế 150 hải lý. Hiện cảng có 6 bến với 840 m cầu cảng, khoảng chừng 17.680 mét vuông kho, 12.000 m3 bồn và trên 200.000 mét vuông bãi. Lượng hàng qua cảng năm 2005 đạt 2,5 triệu TTQ. Dự báo lượng hàng qua cảng hoàn toàn có thể đạt từ 4-5 triệu tấn vào năm 2010 .

 2.3 Tiềm năng kinh tế biển:

Bình Định là tỉnh có tiềm năng về kinh tế tài chính biển ; với chiều dài bờ biển 134 km ; vùng lãnh hải 2.500 km2, vùng độc quyền kinh tế tài chính 40.000 km2 ; có những cảng cá Nhơn Châu, Quy Nhơn, Tam Quan, Đề Gi và khu trú đậu tàu thuyền Tam Quan. Trong những cảng cá nêu trên có cảng cá Nhơn Châu là tốt nhất, có nguồn lợi món ăn hải sản nhiều mẫu mã, giá trị kinh tế tài chính cao như cá thu, cá ngừ đại dương, cá nục, cá trích, cá cơm, cá chuồn, tôm mực cùng những đặc sản nổi tiếng quý và hiếm ( yến xào, cua huỳnh đế, hải sâm … ), tổng số tàu, thuyền là gần 8.000 chiếc trong đó có hơn 2.500 chiếc đánh bắt cá xa bờ. Sản lượng món ăn hải sản khai thác hàng năm khoảng chừng 25.000 – 33.000 tấn ( chưa kể sản lượng khai thác xa bờ ). Dự báo đến tiến trình 2011 – 2020 khai thác không thay đổi ở mức 100.000 tấn / năm .

Tổng diện tích quy hoạnh mặt nước khoảng chừng 10.920 ha ( không kể 67.000 ha mặt biển ). Trong đó, đầm Thị Nại 5.060 ha, đầm Đề Gi 1.600 ha, vùng cửa sông Tam Quan 300 ha và 1 số ít ao hồ nước ngọt … là điều kiện kèm theo thuận tiện để tăng trưởng nuôi trồng thủy hải sản. Hiện đã có 2.648 ha mặt nước nuôi tôm. Theo quy hoạch của ngành thủy hải sản, đến năm 2005 không thay đổi diện tích quy hoạnh nuôi tôm, cua vào khoảng chừng 5.000 ha ; sản lượng tôm nuôi thu hoạch khoảng chừng 5.000 – 6000 tấn / năm ; tích hợp với sản lượng món ăn hải sản đánh bắt cá, đây sẽ là nguồn nguyên vật liệu đa dạng chủng loại cho công nghiệp chế biến thủy, món ăn hải sản .

 2.4 Tiềm năng du lịch

Bình Định có nhiều vùng vịnh với những bãi tắm đẹp và danh lam thắng cảnh biển hài hoà, mê hoặc như bán đảo Phương Mai, bãi tắm Hoàng Hậu, Đảo Yến, Quy Hoà, Bãi Dài, Vĩnh Hội, Tân Thanh, .. là nguồn tài nguyên vạn vật thiên nhiên rất đa dạng chủng loại để tăng trưởng du lịch. Bình Định có một quần thể di tích lịch sử với những tên gọi đã trở nên quen thuộc như tháp Dương Long, Cánh Tiên, Bánh Ít, Bình Tiên, Tháp Đôi, .

Về vị trí địa lý, hoàn toàn có thể tưởng tượng Bình Định như một điểm trung tâm nối với những vùng du lịch của cả miền như Nha Trang, Plâyku, Hội An, Thành Phố Đà Nẵng, Huế, .. đồng thời cũng là điểm nút giao thông vận tải nối với quốc lộ 19 – ngã ba Đông Dương, đường Hồ Chí Minh, tạo điều kiện kèm theo cho tỉnh tăng trưởng du lịch biển gắn với du lịch núi và cao nguyên, tăng trưởng du lịch trong nước và du lịch quốc tế. Chính thế cho nên, trong quy hoạch toàn diện và tổng thể tăng trưởng du lịch Nước Ta đến năm 2010, Bình Định được xác lập là có một vị trí quan trọng của vùng du lịch Nam Trung Bộ, là một mắt xích quan trọng mạng lưới hệ thống những tuyến điểm du lịch vương quốc .

 2.5 Những lĩnh vực kinh tế lợi thế

Để tăng trưởng mạnh dịch vụ, tỉnh chủ trương đa dạng hoá những mô hình dịch vụ Giao hàng sản xuất và đời sống, góp thêm phần xử lý việc làm, vận động và di chuyển cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính. Phát huy lợi thế cảng biển và vị trí thành phố Quy Nhơn nằm trên hiên chạy dọc Đông Tây dọc theo quốc lộ 19 nối với Tây Nguyên, Nam Lào, Đông Bắc Campuchia, thiết kế xây dựng Quy Nhơn thành một TT thương mại của khu vực duyên hải Nam Trung Bộ và tăng quy mô, nâng cao dịch vụ và hiệu suất cao xuất khẩu .

Khai thác lợi thế về cảnh sắc, sinh thái xanh, văn hoá và lịch sử dân tộc, tăng trưởng ngành du lịch thành ngành kinh tế tài chính quan trọng của tỉnh. Khuyến khích những thành phần kinh tế tài chính trong và ngoài nước góp vốn đầu tư, kinh doanh thương mại du lịch tạo ra những loại sản phẩm du lịch đặc trưng có sức cạnh tranh đối đầu của địa phương. Nâng cấp và phát huy công dụng những điểm du lịch Ghềnh Ráng, Quy Hoà, kho lưu trữ bảo tàng Quang Trung, Hầm Hô, những di tích lịch sử kiến trúc thẩm mỹ và nghệ thuật Chăm, .. từng bước lôi kéo góp vốn đầu tư 1 số ít khu du lịch mới, trước hết là khu du lịch từ bán đảo Phương Mai đến Núi Bà ( Phù Cát ), khu du lịch hồ Phú Hoà, tuyến du lịch dọc đường Quy Nhơn – sông Cầu và một số ít khách sạn đạt tiêu chuẩn quốc tế .

Bên cạnh đó, kinh tế tài chính biển là một trong những tiềm năng, thế mạnh của tỉnh, hệ sinh thái biển Bình Định thích hợp cho nhiều loại món ăn hải sản giá trị cao được thị trường trong, ngoài nước yêu thích. Cùng với việc tiến hành chương trình đánh bắt cá xa bờ, tỉnh có chủ trương khuyến khích ngư dân đóng tàu có hiệu suất lớn và trang bị đồng điệu phương tiện đi lại hàng hải, nuôi tôm thâm canh, bán thâm canh .

 B. Các thành phố, thị xã, huyện miền núi và hải đảo tỉnh Bình Định

Theo quyết định hành động 964 / QĐ-TTg, ngày 30 tháng 6 năm năm ngoái của Thủ tướng Chính Phủ, tỉnh Bình Định có 5 huyện nằm trong list địa phận ưu tiên triển khai chương trình tăng trưởng thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo tiến trình năm ngoái – 2020, gồm có : thành phố Quy Nhơn, huyện Phù Cát, Phù Mỹ, Hoài Nhơn và An Lão .

Source: https://wikisongkhoe.com
Category: Hỏi đáp ✅ (ĐÃ XÁC MINH)